Εμβολιασμός covid-19 και Αλλεργίες – Τι ισχύει στην Ελλάδα;
Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες οδηγίες (11.06.2021) της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών:
- Άτομα με γνωστές αλλεργίες σε:
- φάρμακα (πλην εμβολίων COVID-19 και συστατικών τους),
- τρόφιμα,
- νυγμούς εντόμων,
- περιβαλλοντικά (αερομεταφερόμενα) αλλεργιογόνα όπως γύρεις, ακάρεα, μύκητες, επιθήλια ζώων,
- φυσικό λάστιχο (latex),
- ενδοφλέβιες σκιαγραφικές ουσίες εκτός του σκιαγραφικού από του στόματος προϊόντος gastrografin που περιέχει Polysorbate 80,
- επαφή ουσιών με το δέρμα (π.χ. δερματίτιδα εξ’ επαφής σε καλλυντικά, βαφές μαλλιών, νικέλιο κ.α.),
εμβολιάζονται χωρίς επιπλέον προφυλάξεις, σε οποιοδήποτε Εμβολιαστικό Κέντρο, χωρίς να απαιτείται παραπομπή σε Εμβολιαστικό Κέντρο Νοσοκομείου.
Οι προαναφερόμενες αλλεργίες δεν αποτελούν αντένδειξη για εμβολιασμό (ΦΕΚ 3794/Β΄/13-8-2021).
- Άτομα με ιστορικό σοβαρής αναφυλαξίας άγνωστης αιτιολογίας, για την αντιμετώπιση της οποίας χρειάσθηκε αγωγή με ενέσιμα φάρμακα (αδρεναλίνη, κορτιζόνη) ή νοσηλεία, παραπέμπονται για εμβολιασμό σε Εμβολιαστικό Κέντρο Νοσοκομείου (με δυνατότητα Εξειδικευμένης Καρδιοαναπνευστικής Υποστήριξης).
Η προαναφερθείσα αλλεργία δεν αποτελεί αντένδειξη για εμβολιασμό (ΦΕΚ 3794/Β΄/13-8-2021).
- Από τον εμβολιασμό εξαιρούνται μόνο:
α) Άτομα, τα οποία εμφάνισαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση (π.χ. αναφυλαξία) μετά τη χορήγηση προηγούμενης δόσης του εμβολίου. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού αλλεργιολόγου, η οποία πιστοποιεί τη σοβαρότητα της αντίδρασης, τον χρόνο εκδήλωσης και τη διάρκεια αυτής, καθώς και τον συσχετισμό της με συγκεκριμένο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού COVID-19.
β) Άτομα με διαγνωσμένη αλλεργία (με in vivo δερματικές ή in vitro δοκιμασίες διέγερσης βασεοφίλων) σε συστατικό του εμβολίου και ιδίως στα ακόλουθα συστατικά: πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG) 2000, για τα εμβόλια των Pfizer/BioNTech (Comirnaty) και Moderna (Spikevax) και πολυσορβικό 80 (polysorbate 80), για τα εμβόλια των AstraZeneca (Vaxzevria) και Johnson & Johnson (Janssen). Στην περίπτωση αυτή, προσκομίζεται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωμάτευση ειδικού ιατρού αλλεργιολόγου, η οποία πιστοποιεί τη διάγνωση της αλλεργίας και τη σοβαρότητα της αντίδρασης στο κατονομαζόμενο, ανά περίπτωση, συστατικό συγκεκριμένου τύπου εμβολίου κατά του κορωνοϊού COVID-19.
Σε περίπτωση ατόμων που έλαβαν μία δόση mRNA εμβολίου κατά του κορωνοϊού COVID-19 και ως προς τα οποία η δεύτερη δόση αντενδείκνυται λόγω των αλλεργικών αντιδράσεων που αναφέρονται στις περιπτώσεις α) και β), μπορεί να εξεταστεί ο εμβολιασμός με εμβόλιο διαφορετικού τύπου κατά του κορωνοϊού COVID-19, εφόσον το εμβόλιο αυτό δεν έχει στη σύνθεσή του το συστατικό επί του οποίου εκδηλώθηκε η αλλεργική αντίδραση ή αντένδειξη. Ο εμβολιασμός στις περιπτώσεις που η απαλλαγή αφορά μόνο συγκεκριμένους τύπους εμβολίου, πραγματοποιείται υποχρεωτικά σε Εμβολιαστικό Κέντρο Νοσοκομείου.
- Όσον αφορά στα άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών συστήνει ότι τα φάρμακα που έχουν συνταγογραφηθεί για συγκεκριμένη πάθηση δεν πρέπει να διακόπτονται πριν τον εμβολιασμό, εκτός και υπάρξει αντίθετη σύσταση από τον θεράποντα ιατρό.
- Η προληπτική χορήγηση αντιισταμινικών πριν τον εμβολιασμό με στόχο τη μείωση της πιθανότητας αναφυλαξίας δεν ενδείκνυται, διότι δεν είναι αποτελεσματική αλλά και μπορεί να συγκαλύψει πρώιμα σημεία αλλεργικής αντίδρασης στο εμβόλιο και να καθυστερήσει την αντιμετώπιση. Αντίθετα, τα άτομα που λαμβάνουν συστηματικά αντιισταμινικά για υποκείμενη πάθηση δεν χρειάζεται να σταματήσουν την αγωγή τους.
- Τα κορτικοειδή έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Επειδή η δοσολογία και η οδός χορήγησης ποικίλει και τα φάρμακα αυτά επηρεάζουν άμεσα το ανοσοποιητικό σύστημα, συστήνεται ο εμβολιαζόμενος να ενημερώνει τον υπεύθυνο του εμβολιαστικού κέντρου έτσι ώστε να γίνεται κατάλληλη αξιολόγηση. Συχνά, η χορηγούμενη δόση είναι χαμηλή και το φάρμακο χορηγείται τοπικά και δεν επηρεάζει τον εμβολιασμό.
- Όπως και τα κορτικοειδή, οι βιολογικοί παράγοντες (Humira, Enbrel, Remicade, κ. ά.) επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα και χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μεγάλου φάσματος παθήσεων. Για το λόγο αυτό, κάθε υποψήφιος για εμβολιασμό για την COVID-19 θα πρέπει να συμβουλεύεται τον θεράποντα ιατρό του.
