Ποια αθλήματα συνυπάρχουν καλύτερα με το άσθμα;
Αν και ο τύπος και η διάρκεια της προτεινόμενης δραστηριότητας ποικίλλει από άτομο σε άτομο, μερικές δραστηριότητες είναι προτιμότερες για εκείνους που πάσχουν από ΕΙΑ. Το κολύμπι συχνά θεωρείται ως το πιο κατάλληλο άθλημα για ασθματικούς και για άτομα με τάση σε βρογχοσπασμούς λόγω των πολλών θετικών παραγόντων του: ένα ζεστό, υγρό περιβάλλον, η διαθεσιμότητα σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, η τόνωση των άνω μυών του σώματος και η οριζόντια θέση μπορεί να βοηθήσουν στην κινητοποίηση της βλέννας από το βάθος των πνευμόνων. Το βάδισμα, η χαλαρή ποδηλασία, η πεζοπορία και η ελεύθερη κατάβαση με σκι είναι μερικές από τις δραστηριότητες με λιγότερες πιθανότητες εκδήλωσης του ΕΙΑ. Στον ψυχρό καιρό, ένα κασκόλ ή μια χειρουργική μάσκα που να καλύπτει το στόμα και τη μύτη μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα ζεσταίνοντας τον αέρα κατά την εισπνοή.
Τα ομαδικά αθλήματα που απαιτούν σύντομα ξεσπάσματα ενέργειας, όπως το μπέιζμπολ, η πάλη, το γκολφ, η γυμναστική, τα αθλήματα στίβου σύντομης διάρκειας ή το σερφ είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν κρίσεις άσθματος από αθλήματα, τα οποία απαιτούν συνεχή δραστηριότητα όπως το ποδόσφαιρό, το μπάσκετ, το χόκεϊ επί χόρτου ή οι δρόμοι μεγάλων αποστάσεων. Οι δραστηριότητες στον ψυχρό αέρα όπως το σκι και το χόκεϊ επί πάγου είναι επίσης πιθανό να επιβαρύνουν τους αεραγωγούς. Εντούτοις, πολλοί ασθματικοί έχουν διαπιστώσει ότι με την κατάλληλη άσκηση και με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, είναι ικανοί να διακριθούν ως δρομείς ή ως παίκτες του μπάσκετ.
Εισπνεόμενα φάρμακα που λαμβάνονται πριν την άσκηση βοηθούν στον έλεγχο και στην πρόληψη βρογχοσπασμών που προκαλούνται λόγω της σωματικής άσκησης. Η προτιμώμενη φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη συμπτωμάτων του ΕΙΑ είναι ένα βρογχοδιασταλτικό σπρέι αγωνιστή β2 βραχείας δράσεως που χρησιμοποιείται 15 λεπτά πριν την άσκηση. Τα φάρμακα αυτά, τα οποία περιλαμβάνουν την αλβουτερόλη, την πιρβουτερόλη και την τερβουταλίνη, είναι αποτελεσματικά σε ποσοστό 80-90% των ασθενών, ενεργούν γρήγορα και διαρκούν από τέσσερις έως έξι ώρες. Τα φάρμακα αυτά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να ανακουφίσουν συμπτώματα τα οποία σχετίζονται με το ΕΙΑ μετά την εκδήλωσή τους.
Στο σχολικό περιβάλλον τα φάρμακα αυτά μπορεί να χορηγούνται σε παιδιά από τις σχολικές νοσοκόμες. Υπάρχει επίσης ένα βρογχοδιασταλτικό σπρέι μακράς δράσεως, το οποίο διαρκεί έως δώδεκα ώρες. Η χρήση του πριν το σχολείο βοηθάει πολλά παιδιά να συμμετάσχουν στο μάθημα της γυμναστικής και σε άλλα αθλήματα στη διάρκεια της ημέρας χωρίς να χρειάζονται σπρέι βραχείας δράσεως.
Αν τα συμπτώματα δεν αντιμετωπίζονται αμέσως με τα φάρμακα, οι ασθενείς θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για τη λήψη καθημερινής φαρμακευτικής αγωγής που θεραπεύει το υποβόσκον άσθμα – τη φλεγμονώδη διαδικασία, η οποία προκαλεί «συσπάσεις» ή ευαισθησία στους αεραγωγούς.
Εκτός από τα φάρμακα, μια περίοδος προθέρμανσης πριν την άσκηση μπορεί να μειώσει το σφίξιμο στο στήθος που εκδηλώνεται μετά την άσκηση. Μια περίοδος χαλάρωσης, που περιλαμβάνει στρέτσινγκ και τζόκινγκ έπειτα από έντονη δραστηριότητα, μπορεί να εμποδίσει την απότομη μεταβολή του κρύου αέρα στους πνεύμονες σε ζεστό, και να αποτρέψει την εκδήλωση συμπτωμάτων ΕΙΑ μετά την άσκηση.
Η άσκηση πρέπει να απαγορεύεται σε αθλητές που υποφέρουν από ιώσεις όταν επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες ή – σε περίπτωση που είναι αλλεργικοί – όταν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή της γύρης είναι υψηλά. Η αναπνοή μέσα από τα χείλη επίσης μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του φραξίματος των αεραγωγών.
Αν συμμετέχετε σε κάποιο άγνωστο σπορ που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια, βεβαιωθείτε ότι αισθάνεστε καλά με το επίπεδο της δραστηριότητάς σας και ότι παρακολουθείτε την αναπνοή σας. Για παράδειγμα, στη διάρκεια αναρριχήσεων, τα άτομα που υποφέρουν από άσθμα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα όταν σκέφτονται να ξεπεράσουν τα 5.000 πόδια, όπου υπάρχει μείωση του οξυγόνου. Οι ασθματικοί θα πρέπει να είναι επίσης προσεκτικοί όταν κάνουν σκι ή άλλα χειμερινά σπορ, επειδή ο παγωμένος αέρας μπορεί να προκαλέσει ασθματικά επεισόδια.
Επειδή οι καταδύσεις είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τους ασθματικούς, όσοι υποφέρουν από άσθμα θα πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο αναπνευστήρα επιφανείας. Στην παραλία, όσοι υποφέρουν από έκζεμα και όσοι ακολουθούν ειδική φαρμακευτική αγωγή που τους κάνει περισσότερο ευαίσθητους στον ήλιο, θα πρέπει να αποφεύγουν την παρατεταμένη ηλιοθεραπεία.
Άσθμα και Ολυμπιακοί Αγώνες
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, τουλάχιστον ο ένας στους έξι αθλητές που εκπροσώπησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες στους Ολυμπιακούς του 1996 είχε ιστορικό άσθματος. Μολονότι το 4-7% του γενικού πληθυσμού υποφέρει από άσθμα, το ποσοστό των Ολυμπιακών αθλητών ήταν σημαντικά υψηλότερο. Όπως διαπιστώθηκε, από τους 699 αθλητές οι 117 (16,7%) είχαν ιστορικό άσθματος ή είχαν χρησιμοποιήσει φάρμακα κατά του άσθματος ή και τα δυο. Με βάση την ανάγκη τους για φαρμακευτική αγωγή, εβδομήντα τρεις (10,4%) από τους αθλητές έπασχαν από ενεργό άσθμα την περίοδο των αγώνων ή χρειάζονταν φαρμακευτική αγωγή σε μόνιμη ή ημιμόνιμη βάση.
Ανάμεσα στους Ολυμπιακούς αθλητές, το άσθμα ήταν πιο σύνηθες ανάμεσα στους ποδηλάτες και αρκετά συνηθισμένο σε αθλητές του μπάντμιντον, του μπιτς βόλεϊ, της επιτραπέζιας αντισφαίρισης και του βόλεϊ. Αμερικανοί αθλητές που έπασχαν από άσθμα ή έπαιρναν φάρμακα για το άσθμα κατέκτησαν ομαδικά ή ατομικά μετάλλια στο άθλημά τους και τα κατάφεραν σχεδόν το ίδιο καλά με τους αθλητές χωρίς άσθμα (28,7%), οι οποίοι κατέκτησαν ομαδικά ή ατομικά μετάλλια.
Η άσκηση ωφελεί τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Ακόμα κι αν δεν αγωνίζονται για να κατακτήσουν κάποιο ολυμπιακό μετάλλιο, σχεδόν όλοι οι άνθρωποι που πάσχουν από ΕΙΑ πρέπει να αθλούνται στο σύνολο των δυνατοτήτων τους με την κατάλληλη διάγνωση και θεραπευτική αγωγή.
