ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ - Μονάδα Αλλεργιολογίας & Κλινικής Ανοσολόγιας

Συνεργική επίδραση ρύπων εσωτερικών χώρων και ιών /μικροβίων στην υγεία παιδιών σχολικής ηλικίας.

Η προτεινόμενη μελέτη SynAir-G έχει ως στόχο να προσδιορίσει με ακρίβεια και υψηλής ακρίβειας τεχνολογία τη σύσταση του του αέρα στο περιβάλλον των σχολικών τάξεων, σε διάφορα σχολεία της Αθήνας (δημόσια και ιδιωτικά) και από διάφορες περιοχές (προκειμένου να εξασφαλισθεί αντιπροσωπευτικότητα). Ταυτόχρονα η μελέτη θα διενεργηθεί σε διάφορα κέντρα του εξωτερικού (Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Φινλανδία, Γεωργία).

Η μελέτη έχει κατατεθεί και εγκριθεί στο πλαίσιο του Προγράμματος Horizon Europe της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα αποτελέσματα της σημαντικής αυτής πολυκεντρικής μελέτης (11 συνεργαζόμενα Πανεπιστήμια, 10 κλινικά κέντρα σε όλη την Ευρώπη που θα παρακολουθήσουν στενά μαθητές Δημοτικών σχολείων για χρονικό διάστημα 2 ετών, με συντονιστικό κέντρο τη Μονάδα Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Νοσοκομείου Παίδων «Π&Α Κυριακού», αναμένεται να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με την εξασφάλιση υγιούς περιβάλλοντας στα σχολεία, για καλύτερη τωρινή και μετέπειτα υγεία των παιδιών, όπως αναμένεται από τους στόχους του προγράμματος σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το πρόγραμμα CURE, όπου είναι συντονιστής ο καθηγητής Νικόλαος Παπαδόπουλος από τη Β’ΠΠΚ του ΕΚΠΑ, ανήκει στα προγράμματα για καινοτόμες ιδέες H2020-FET. Το CURE : «Constructing a ‘Eubiosis Reinstatement Therapy’ for Asthma» έχει ως βασικό στόχο την χρήση της θεραπείας με βακτηριοφάγους (φάγους) για την επαναφορά της μικροβιακής ισορροπίας στο άσθμα.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι το μικροβιακό φορτίο στο άσθμα είναι χαρακτηριστικά μη ισορροπημένο, μία κατάσταση που ονομάζεται δυσβίωση στο άσθμα. Φαίνεται ότι ένα χαρακτηριστικό της δυσβίωσης στο άσθμα είναι η μειωμένη αφθονία των βακτηριοφάγων (φάγοι), οι οποίοι προσφάτως εμφανίζονται στη βιβλιογραφία ως μέσω έναντι των λοιμώξεων. Κανείς όμως έως σήμερα δεν τους έχει χρησιμοποιήσει ως εξισορροπητικό μέσω της δυσβίωσης.

Οι μελέτες της παθογένεσης του άσθματος και της ρινίτιδας καταδεικνύουν μονοπάτια που οδηγούν σε Th2 διαμεσολαβούμενη αλλεργική φλεγμονή σε επίπεδο αλλεργικής ευαισθητοποίησης και έκθεσης. Φαίνεται, λοιπόν, ότι στη νεογνική ζωή κυριαρχούν οι Th2 απαντήσεις και μέσω μιας φυσιολογικής διαδικασίας ανοσολογικής ωρίμανσης, από τη σχολική ηλικία επικρατούν οι Th1 απαντήσεις. Όμως, υπό την επιρροή ιικών λοιμώξεων ή άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων και της γενετικής προδιάθεσης, οι Th2 διαμεσολαβούμενες αλλεργικές απαντήσεις επιμένουν και σε ορισμένες περιπτώσεις εκδηλώνονται στη μετέπειτα ζωή ως άσθμα και ρινίτιδα. Τα χρονικά πλαίσια μέσα στα οποία συμβαίνουν αυτές οι μεταβολές (Th2 σε Th1 διαμεσολαβούμενες ανοσολογικές απαντήσεις) στα υγιή, αλλά όχι στα ατοπικά άτομα, δεν έχουν πλήρως καθοριστεί.

Περισσότερες Πληροφορίες: https://www.elidek.gr/wp-content/uploads/2021/03/Papadopoulos-N_GR_.pdf

Οι ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος που σχετίζονται με αλλεργία, όπως είναι το άσθμα και η ρινίτιδα που συνυπάρχουν με τον όρο αναπνευστική αλλεργία, συνιστούν ένα μεγάλο και συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα και παγκόσμια. Σήμερα, 70 εκ. Ευρωπαίων πολιτών πάσχουν από χρόνιο άσθμα και 100 εκ. από αλλεργική ρινίτιδα. Μεταξύ αυτών, ένα σημαντικό ποσοστό πάσχουν από βαριά μορφή αλλεργικής νόσου, γεγονός που επηρεάζει την παραγωγικότητά τους και την ποιότητα της ζωής τους. Αυτά τα νούμερα αναμένεται να αυξηθούν τις επόμενες δεκαετίες, καθιερώνοντας την αναπνευστική αλλεργία ως πανδημία. Υπολογίζεται ότι το κόστος της ρινίτιδας στην Ευρώπη ανέρχεται σε περισσότερα των 100 δις. ευρώ ετησίως.
Οι βασικοί στόχοι της αντίστοιχης θεραπείας συνοψίζονται στην παρακολούθηση και τον έλεγχο των συμπτωμάτων, την αντιμετώπισή τους και την προσπάθεια πρόληψης μελλοντικών παροξυσμών. Παράλληλα, αναζητείται και η αιτιολογική συσχέτιση με αλλεργιογόνα, ώστε να ακολουθηθεί ειδική θεραπεία απευαισθητοποίησης σε αυτά.

Η μελέτη iFAAM (Integrated Approaches to Food Allergen and Allergy Risk Management) αναφέρεται σε ολοκληρωμένες προσεγγίσεις για τις τροφικές αλλεργίες και τη διαχείριση του αλλεργικού κινδύνου. Το iFAAM είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU FP7), στο οποίο συμμετέχουν 38 συνεργαζόμενα κέντρα από 15 χώρες της Ευρώπης, των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και της Τουρκίας.

Πολλές από τις διατροφικές συνήθειες αναπτύσσονται νωρίς στην παιδική ηλικία, όταν ακόμα δεν έχει δημιουργηθεί η δυνατότητα συνειδητής επιλογής από το παιδί. Οι συνήθειες αυτές επηρεάζονται από το περιβάλλον και, ενδεχομένως, από ιδιαίτερους αισθητηριακούς παράγοντες του κάθε παιδιού.

Αναφέρεται στη διαδικασία της εξειδικευμένης θεραπείας της τροφικής αλλεργίας.

H τροφική αλλεργία, εμφανίζεται σε περίπου 1-2% των ενηλίκων και 4-8% των παιδιών στην Ευρώπη. Η κλασσική ανοσοθεραπεία για την τροφική αλλεργία, αν και αποτελεσματική, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη λόγω του μεγάλου ποσοστού σοβαρών αναφυλακτικών αντιδράσεων. Η μόνη διαθέσιμη θεραπεία είναι η αποφυγή κατανάλωσης του υπεύθυνου τροφίμου, η οποία όμως είναι πολλές φορές δύσκολη στην πράξη και επιπλέον στερεί από τον ασθενή τροφές υψηλής διατροφικής αξίας, όπως τα φρούτα και τα ψάρια.

Η αλλεργία σήμερα αποτελεί ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας με διαστάσεις πανδημίας. Λαμβάνοντας υπόψη τα επιδημιολογικά δεδομένα, Η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (EAACI) προβλέπει ότι μέσα σε λιγότερα από 15 χρόνια ποσοστό μεγαλύτερο από το μισό του Ευρωπαϊκού πληθυσμού θα υποφέρει από κάποια μορφή αλλεργίας. Οι αλλεργικοί ασθενείς όχι μόνο υποφέρουν από μια εξουθενωτική νόσο, με σημαντική επίπτωση στην ποιότητα καθώς και στις επιλογές του τρόπου ζωής τους, αλλά αποτελούν επίσης ένα σημαντικό πρόβλημα για τα οικονομικά της υγείας εξαιτίας εκατομμυρίων ημερών χαμένης παραγωγικότητας και αποχής από την εργασία για τους ενήλικες ή από το σχολείο για τα παιδιά.

Αναφέρεται στη διαδικασία της Ωρίμανσης της μη-ειδικής ανοσίας, δηλαδή στην επιρροή των λοιμώξεων και στο ρόλο τους στην ανάπτυξη ατοπίας και άσθματος.

Στην Ελλάδα, περισσότεροι από 1.000.000 άνθρωποι υποφέρουν από αλλεργική ρινίτιδα και άσθμα και οι περισσότεροι από αυτούς είναι παιδιά. Οι ιογενείς λοιμώξεις αποτελούν κύριο προδιαθεσικό παράγοντα για την εκδήλωση άσθματος και ρινίτιδας. Κατά τη γέννηση το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογνού είναι ανώριμο και διαφέρει από αυτό του ενήλικα. Η διαδικασία ωρίμανσης είναι σταδιακή και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έκθεση σε διάφορους παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως είναι οι ιοί και τα βακτήρια.