Ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις

Στο ερευνητικό εργαστήριο της Μονάδας πραγματοποιούνται οι ακόλουθες διαγνωστικές εξετάσεις:

1. Διάγνωση αλλεργίας με τη μέθοδο ImmunoCAP

Σημαντική βοήθεια στη διάγνωση των αλλεργικών παθήσεων προσφέρει η μέτρηση των ειδικών IgE αντισωμάτων έναντι αλλεργιογόνων ή/και των συστατικών τους (components) στο αίμα.
Η εξέταση περιλαμβάνει λήψη δείγματος αίματος και έλεγχο για την ύπαρξη ειδικών αντισωμάτων IgE έναντι κάθε ύποπτου αλλεργιογόνου. Συνήθως ένας ασθενής είναι πραγματικά αλλεργικός σε λίγες ουσίες. Τα αλλεργιογόνα που εξετάζονται κάθε φορά εξαρτώνται από την ηλικία, την κλινική εικόνα και τον τρόπο ζωής του ασθενούς.
Στο εργαστήριό μας πραγματοποιούνται ειδικές IgE για πληθώρα αλλεργικών παραγόντων και των νεώτερων συστατικών αλλεργιογόνων, μέσω των οποίων μπορεί να προσδιορίστει με μεγαλύτερη ακρίβεια το αίτιο του προβλήματος

Η υιοθέτηση της μεθόδου ανοσοφθορισμού (CAP) συνάδει με τις πρόσφατες οδηγίες ( 2010) του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιολογίας και Λοιμώξεων των Ηνωμένων Πολιτειών για τη διάγνωση των αλλεργικών νοσημάτων.

Για τη διενέργεια της εξέτασης απαιτείται λήψη ~5 ml πήγματος αίματος ή 1,5-2ml ορού. Σε περίπτωση που η αιμοληψία και ο διαχωρισμός του ορού πραγματοποιηθεί εκτός εργαστηρίου, ο ορός θα πρέπει να φυλαχθεί στην κατάψυξη (-20ο C) και να μεταφερθεί παγωμένος.

2. Διάγνωση της αλλεργίας σε τροφές με τη μέθοδο LST (test διέγερσης λεμφοκυττάρων)

Η διάγνωση της αλλεργίας στις τροφές (και ειδικότερα το γάλα αγελάδος) αποτελεί συχνό πρόβλημα τόσο για τον αλλεργιολόγο όσο και για τον παιδίατρο, εξαιτίας των μη ειδικών συμπτωμάτων που εμφανίζει (έμετοι, παλινδρόμηση, ευερεθιστότητα, δυσκολίες σίτισης, αιματηρές κενώσεις, επίμονο κλάμα ή κολικοί). Η συνήθης διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει δίαιτα αποκλεισμού που ακολουθείται από δοκιμασία πρόκλησης. Ωστόσο η δίαιτα αποκλεισμού μπορεί να βελτιώσει κάποια από τα συμπτώματα, ακόμα και εάν αυτά δεν οφείλονται σε ανοσολογικό μηχανισμό, ενώ η δοκιμασία πρόκλησης συχνά παραλείπεται . Αυτό οδηγεί σε υπερδιάγνωση της αλλεργίας στο γάλα αγελάδος, διακοπή του μητρικού θηλασμού και επιβολή δίαιτας αποκλεισμού σε παιδάκια χωρίς σαφή διάγνωση αλλεργίας.

Σημαντική βοήθεια στη διάγνωση της αλλεργίας στο γάλα αγελάδος και στην επιλογή των υποψήφιων για δοκιμασία πρόκλησης παιδιών μπορεί να προσφέρει το test διέγερσης λεμφοκυττάρων (Lymphocyte Stimulation Test (LST) ) στις πρωτεΐνες του γάλακτος, το οποίο πραγματοποιείται στο εργαστήριό μας. Η μέθοδος βασίζεται στον κλωνικό πολλαπλασιασμό των λεμφοκυττάρων όταν διεγείρονται από την παρουσία κάποιου ξένου αντιγόνου. Αντίστοιχες διεγέρσεις μπορεί να γίνουν και εναντίον άλλων τροφών, κατά περίπτωση.

Για την διενέργεια της εξέτασης απαιτείται λήψη ~ 5ml ηπαρινισμένου αίματος από το παιδί. Η αιμοληψία μπορεί να

πραγματοποιηθεί είτε στη μονάδα αλλεργιολογίας είτε στο εργαστήριό μας. Εναλλακτικά τα δείγματα αίματος μπορούν να μεταφερθούν σε θερμοκρασία δωματίου (18-25°C).

3. Μοριακή διάγνωση του κοκκύτη με τη μέθοδο PCR

Ο κοκκύτης είναι οξεία μικροβιακή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, που οφείλεται στον αιμόφιλο του κοκκύτη και εμφανίζεται με μορφή επιδημίας κάθε 3-4 χρόνια. Στα περισσότερα κράτη, και στην Ελλάδα, εφαρμόζεται συστηματικός εμβολιασμός έναντι του κοκκύτη στην παιδική ηλικία. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια όμως, ακόμη και σε κράτη που εφαρμόζεται συστηματικός εμβολιασμός, παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων κοκκύτη, τόσο στον ενήλικο πληθυσμό όσο και στην προ του εμβολιασμού βρεφική ηλικία (0-6 μηνών).

Η διάγνωση του κοκκύτη στο εργαστήριό μας γίνεται με τη μέθοδο PCR σε δείγμα ρινοφαρυγγικού εκκρίματος. Πλεονεκτήματα της μεθόδου έναντι της κλασσικής καλλιέργειας του μικροβίου είναι ότι αποτελεί μέθοδο ταχύτερη, περισσότερο ευαίσθητη και τα αποτελέσματα επηρεάζονται λιγότερο από την προηγηθείσα χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής.

Για τη λήψη του ρινοφαρυγγικού εκκρίματος επιβάλλεται η χρήση στυλεού με Dacron ή αλγινικό ασβέστιο και οπωσδήποτε όχι με βαμβάκι. Εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ρινοφαρυγγικό έκπλυμα. Η συλλογή θα πρέπει να γίνεται σε στείρο δοχείο και το δείγμα να μεταφέρεται το ταχύτερο δυνατό στο εργαστήριο σε θερμοκρασία -20ο C.

4. Διάγνωση της φυματίωσης (ενεργούς και λανθάνουσας) με τις μεθόδους T-spot και QuantiFERON (μέθοδοι ανίχνευσης ιντερφερόνης)

Η φυματίωση είναι μια λοιμώδης νόσος που οφείλεται στο μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης (βάκιλος του Koch, M. tuberculosis ). Μπορεί να προσβάλλει οποιοδήποτε όργανο του ανθρώπου αλλά συνήθως εντοπίζεται στον πνεύμονα. Η φυματίωση αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα λοιμώδη νοσήματα παγκοσμίως. Σύμφωνα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το 2009 στην Ελλάδα εμφανίστηκαν 5,2 κρούσματα φυματίωσης ανά 100 000 πληθυσμού και μόνο στις μισές περιπτώσεις υπήρξε εργαστηριακή επιβεβαίωση της νόσου.
Στο εργαστήριό μας η διάγνωση της λανθάνουσας και ενεργούς φυματίωσης γίνεται με μεθόδους ανίχνευσης παραγωγής ιντερφερόνης T-spot και QuantiFERON. Οι εξετάσεις γίνονται σε ολικό αίμα και ανιχνεύουν την παρουσία ειδικών Τ-λεμφοκυττάρων ευαισθητοποιημένων στα αντιγόνα του M. Tuberculosis. Τα αποτελέσματα δεν επηρεάζονται από προηγούμενο εμβολιασμό με BCG ούτε από έκθεση σε άτυπα μυκοβακτηρίδια. Οι μέθοδοι είναι κατάλληλες για όλους τους ασθενείς που βρίσκονται σε κίνδυνο νόσησης από φυματίωση, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, εθνικότητας, θεραπείας ή ανοσιακής κατάστασης.
T-SPOT-TB
Η μέθοδος ανιχνεύει δραστικά Τ κύτταρα τα οποία διεγείρονται από αντιγόνα ειδικά για το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Για την εξέταση απαιτείται συλλογή 5 ml ηπαρινισμένου αίματος του ασθενούς. Η αιμοληψία μπορεί να πραγματοποιηθεί στο εργαστήριό μας. Εναλλακτικά τα δείγματα αίματος μπορούν να μεταφερθούν

σε θερμοκρασία δωματίου (18-25°C) στο εργαστήριό μας εντός 8 ωρών από τη συλλογή του αίματος.
QuantiFERON-TB Gold (QFT-G)
Η μέθοδος ανιχνεύει την παραγωγή Ιντερφερόνης-γ από τα λευκά αιμοσφαίρια παρουσία μίγματος συνθετικών πεπτιδίων που αντιπροσωπεύουν δυο μυκοβακτηριδιακές πρωτεΐνες. Για την εξέταση απαιτείται η συλλογή αίματος σε 3 ειδικά φιαλίδια (διαθέσιμα στο εργαστήριο).