Φαρμακευτική θεραπεία

Κεντρικό ρόλο στον έλεγχο των αλλεργικών συμπτωμάτων παίζουν τα φάρμακα. Ο ρόλος τους είναι να μειώσουν την αλλεργική φλεγμονή και να ανακουφίσουν  τα συμπτώματα που άλλο δεν είναι παράοι συνέπειες των διαφόρων ουσιών που εκλύονται εξαιτίας της φλεγμονής αυτής.

 

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τις αλλεργίες είναι τα παρακάτω.

 

–                      Αντισταμινικά: Πρόκειται για φάρμακα τοπικά (ρινικά για τη μύτη, οφθαλμικά για τα μάτια) και συστηματικά (σιρόπια, σταγόνες, ταμπλέτεςγια από του στόματος χρήση, φιάλες για ενδοφλέβια χρήση). Χρησιμοποιούνται στην αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα, αλλά ανακουφίζουν και από τον κνησμό που πολλές δερματικές εκδηλώσεις των αλλεργιών και όχι μόνο έχουν. Ειδικά στα από του στόματος αντισταμινικά υπάρχουν τρεις και πλέον γενιές φαρμάκων, με τα νεώτερα να στερούνται τις παρενέργειες (καταστολή, υπνηλία) που συνόδευαν τα παλαιότερα. Πρόκειται στο σύνολό τους για εξαιρετικά ασφαλή φάρμακα.

 

–                      Κορτικοστεροειδή:Και εδώ έχουμε μορφές τοπικές (εισπνεόμενα, ρινικά, οφθαλμικά, δερματολογικά) και συστηματικές (σταγόνες, ταμπλέτες για από του στόματος χρήση, φιάλες για ενδοφλέβια χρήση) με αυτέςτις τελευταίες να χρησιμοποιούνται μόνο στις πιο σοβαρές εκδηλώσεις αλλεργιών. Είναι τα κατεξοχήν αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Αν και συχνά το κοινό κατατάσσει τα φάρμακα αυτά με τον γενικό όρο «κορτιζόνη», πρόκειται για ουσίες με σημαντικές διαφορές στην δράση τους αλλά και στην από τον οργανισμό απορρόφησή τους. Άρα η ασφάλειά τους στα παιδιά εξαρτάται από αυτό. Υπάρχει μεγάλη συζήτηση, αν, ειδικά σε αυτόν τον ευαίσθητο πληθυσμό επηρεάζεται η ανάπτυξη. Από τις τελευταίες μελέτες αυτό φαίνεται να μην ισχύει για τα πιο διαδεδομένα (εισπνεόμενη φλουτικαζόνη), ενώ πιθανά κάποια άλλα επηρεάζουν την ανάπτυξη στερώντας περίπου ένα εκατοστό από το τελικό ύψος του παιδιού. Άλλη πρόσφατη μελέτη μιλά για συνεχόμενη χρήση (χωρίς καμία διακοπή) ενός ρινικού κορτικοστεροειδούς και τελικά μετά από 54 εβδομάδες η μείωση του ύψους είναι 0,27cm. Πρακτικά και από τα δύο αποτελέσματα φαίνεται πόσο μικρή είναι η τελική απώλεια. Όσον αφορά την χρήση δερματικών αλοιφών και κρεμών, ισχύει κάτι αντίστοιχο με τα παραπάνω καθώς και εδώ η ισχύς του σκευάσματος που θα επιλεγεί είναι καθοριστική για την παρουσίαση τυχόν παρενεργειών.  Από την άλλη είναι εξαιρετικά σημαντικό σε αυτή την ηλικία να ζει ένα παιδί φυσιολογικά, καθώς οποιαδήποτε αλλεργική κρίση (αναπνευστική, ρινική, δερματική) περιορίζει σημαντικά και την καθημερινότητα και την ικανότητα του να μαθαίνει άρα τελικά και την ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι το κέρδος που έχουμε είναι πολύ πιο σημαντικό από την ακόμα υπό διερεύνηση πιθανή επήρεια κάποιων κορτικοστεροειδών.

 

–                      Βρογχοδιασταλτικά: Πρόκειται για ανακουφιστικά φάρμακα της κρίσης άσθματος. Όλοι οι αλλεργικοί ασθενείς πρέπει να φέρουν τα φάρμακα αυτά μαζί τους καθώς είναι αυτά που αντιστρέφουν μια κρίση βρογχοσπασμού.Υπάρχουν βρογχοδιασταλτικά άμεσου δράσης (short-actingbetaagonists, SABA) και μακράς δράσης (long-actingbetaagonists). Και αυτά τα φάρμακα είναι εξαιρετικά ασφαλή. Σημαντικό είναι εδώ να υπογραμμιστεί ότι δεν αποτελούν από μόνα τους θεραπεία άσθματος, αλλά μόνο ανακουφιστικά της κρίσης άσθματος, καθώς δεν έχουν καμία επίδραση στην φλεγμονή που προκαλεί την ίδια την κρίση.

 

–                      Αντιλευκοτριενικά:Είναι από του στόματος αντιφλεγμονώδη φάρμακα που χρησιμοποιούνται στο άσθμα και στη ρινίτιδα. Πρακτικά αποκλείουν ένα πολύ συγκεκριμένο «δρόμο» της φλεγμονής. Χρησιμοποιούνται σε συστηματική χορήγηση για όσο κρίνει ο θεράπων ιατρός, με ασφάλεια.

 

–                      Ρινικά αποσυμφορητικά: Είναι φάρμακα που μειώνουν το οίδημα («πρήξιμο») στο εσωτερικό της μύτης μειώνοντας σημαντικά την ρινική συμφόρηση («μπούκωμα»). Δυστυχώς τα φάρμακα αυτά σε χρόνια χρήση προκαλούν σημαντικότατες βλάβες στον ρινικό βλεννογόνο, προκαλώντας με την σειρά τους μια ρινίτιδα που λέγεται ιατρογενής ή φαρμακευτική, δύσκολη στην αντιμετώπισή της καθώς το εσωτερικό της μύτης έχει υποστεί σημαντικές βλάβες που χρειάζονται εβδομάδες να αντιστραφούν με σημαντική ταλαιπωρία για τον ασθενή. Για το λόγο αυτό η χρήση τους δεν πρέπει να ξεπερνά τις 5 ημέρες.

 

–                      Σταθεροποιητές μεμβράνης μαστοκυττάρων: Είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνταν παλαιότερα για το άσθμα. Τώρα κυκλοφορούν σε οφθαλμική και από του στόματος μορφή και σταθεροποιώντας τις μεμβράνες των μαστοκυττάρων (κύτταρα που έχουν κεντρικό ρόλο στην αλλεργική φλεγμονή) αποτρέπουν την έκκληση όλων εκείνων των ουσιών που προκαλούν τα αλλεργικά συμπτώματα.

 

–                      Omalizumab:Το φάρμακο αυτό χρησιμοποιείται για υποδόρια χρήση και είναι μονοκλωνικό αντίσωμα που εξουδετερώνει τις ανοσοσφαιρίνες Ε (IgE) δηλαδή το αντίσωμα που είναι υπεύθυνο για τις αλλεργίες. Έχει άδεια για το σοβαρό επίμονο αλλεργικό άσθμα (από 6 ετών) και για την χρόνια ιδιοπαθή κνίδωση (από 12 ετών), στα οποία φαίνεται να λειτουργεί εξαιρετικά.

 

Ειρήνη Ρουμπεδάκη

Αλλεργιολόγος

Επιστημονική Συνεργάτης Αλλεργιολογικής Μονάδας